همدان، اولین پایتخت ایران

همدان یکی از شهرهای غربی ایران و مرکز استان همدان و چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران است. همدان در منطقه‌ای کوهستانی و در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و جهان است و مجلس شورای اسلامی نیز آن را پایتخت تاریخ و تمدن ایران اعلام کرده است.
همدان با نام هگمتانه، پایتخت اولین پادشاهی ایران بوده و حتی پس از سقوط حکومت مادها و در دوره‌ی بعدی تاریخ ایران، یکی از پایتخت‌ها و شهرهای مهم به شمار می‌رفته است به گونه‌ای که امروزه به عنوان پنجمین شهر تاریخی و فرهنگی ایران شناخته می‌شود. به دلیل قرار داشتن در شاهراه غرب ایران، نژاد مردم همدان بسیار متنوع و درهم‌آمیخته است و به خاطر همین با وجود فارسی بودن زبان مردم همدان، گویش‌ها و لهجه‌‌های مختلفی در آن قرار دارند.
فرهنگ بومی همدان بیشتر حول محور تاریخ هگمتانه و بوعلی سینا است که آرامگاه او از مهم‌ترین جاهای دیدنی همدان است، در نتیجه گردشگری همدان بیشتر مدیون این دو بخش است. این شهر با وجود دانشگاه‌های فراوانی که دارد، یکی از مراکز مهم علمی کشور هم به شمار می‌رود. در ادامه‌ قصد داریم دانستنی‌هایی در مورد همدان، در اختیار شما قرار ‌دهیم. با ما همراه باشید. سرفصل‌های عنوان شده در این مقاله عبارتند از:
• تاریخچه همدان
• آب و هوای همدان
• زبان مردم همدان
• جاذبه‌های دیدنی همدان

[ps2id id=’1′ target=”/]

تاریخچه همدان

همدان از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و جهان است که به گفته‌ي تاریخ‌نگاران حتی قبل از ورود آریایی‌ها به ایران هم در این منطقه تمدن وجود داشته است. به نقل از برخی تاریخ‌نگاران، همدان در زمان دیاکوی اول که پادشاه مادها بود، تأسیس شد و با شکست خوردن آشور از حکومت ماد، همدان یا هگمتانه‌ی قدیم از قدرت، اهمیت و نفوذ زیادی در منطقه و جهان برخوردار شد و متحدان زیادی به دست آورد. کوروش کبیر نخستین پادشاه هخامنشی، حکومت مادها را شکست داد و هگمتانه را فتح کرد، با این وجود این شهر به عنوان یکی از چهار پایتخت حکومت هخامنشیان باقی ماند.

[sc name=”Highlight” text=”همدان در زمان دیاکوی اول که پادشاه مادها بود، تأسیس شد و با شکست خوردن آشور از حکومت ماد، همدان یا هگمتانه‌ی قدیم از قدرت، اهمیت و نفوذ زیادی در منطقه و جهان برخوردار شد.” ]

[ps2id id=’2′ target=”/]

آب و هوای همدان

همدان به دلیل ارتفاع زیادی که از سطح دریا دارد و مجاورت با کوهستان‌های مختلفی مانند البرز و زاگرس، دارای آب و هوای سرد و کوهستانی است و حتی در بعضی از ارتفاعات این استان، دمای هوا به منفی ۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. میانگین سالانه‌ی دمای استان همدان ۱۱ درجه سانتی‌گراد است.
همدان منطقه‌ای بادخیز است و بیشتر سال بادهای نسبتاً شدیدی در این منطقه می‌وزد. استان همدان و شهر همدان در طول سال شاهد بارش باران فراوانی است و سالانه به صورت میانگین حدود ۳۱۷ میلی‌متر باران در همدان می‌بارد.

[irp posts=”2161″ name=”چرا اصفهان نصف جهان است؟”]

[ps2id id=’3′ target=”/]

زبان مردم همدان

به دلیل تنوع نژاد مردم همدان و همچنین فرهنگ بومی همدان، شاهد تنوع و گوناگونی زبان مردم همدان هستیم. زبان مردم همدان در مرکز این استان بیشتر فارسی است. به دلیل مجاورت با استان‌های زنجان، کردستان و لرستان، زبان و گویش‌های ترکی، کردی، لری و لکی هم در این استان رواج دارد. فارس زبان‌ها از دوران مادها در این منطقه سکونت داشته‌اند و قدیمی‌ترین ساکنان همدان به شمار می‌روند. اهالی شهرهای نهاوند و ملایر هم به زبان پهلوی صحبت می‌کنند.

[ps2id id=’4′ target=”/]

جاذبه‌های دیدنی همدان

علاوه بر آب و هوای خوب استان همدان، از دیگر نقاط قوت گردشگری همدان می‌توان به نقاط دیدنی و اماکن طبیعی و تاریخی زیادی که در آن قرار دارند، اشاره کرد. هر شخصی با هر ذائقه‌ای می‌تواند جاذبه مورد علاقه‌ی خود را در همدان پیدا کند و هر کسی بخواهد دانستنی‌هایی در مورد همدان را مطالعه کند، بهتر است اول به سراغ آثار دیدنی و تاریخی برود. در ادامه به بررسی جاهای دیدنی همدان می‌پردازیم:

 غار علیصدر: غار علیصدر یکی از معدود غارهای آبی جهان است که یکی از طولانی‌ترین مسیرهای قایقرانی را دارد. این غار در ۶۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان و در ارتفاع ۲۱۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. غار علیصدر از مهمترین جاذبه‌های طبیعی ایران است و در اغلب ایام سال علاوه بر ایرانیان، گردشگران خارجی مختلفی در قالب تور ایرانگردی برای خارجی‌ها از این غار زیبا بازدید می‌کنند.

 آرامگاه ابوعلی سینا: آرامگاه ابوعلی سینا بنای یادبود ابن سینا یا ابوعلی سینا، دانشمند، طبیب و فیلسوف معروف ایرانی است که در مرکز شهر همدان قرار دارد. بنای آرامگاه ابوعلی سینا در دوره‌ی قاجاریه به دستور یکی از نوادگان فتحعلی شاه ساخته شد. در سال ۱۳۳۰ تصمیم به ساخت بنای جدید آرامگاه گرفته شد و با الهام از معماری زمانی که ابوعلی سینا می‌زیسته است، این بنا را طراحی کرده و ساختند. معماری این بنا تلفیقی از معماری پیش از اسلام و معماری پس از اسلام است. این بنا از یک برج، چند باغچه و چند آب‌نما تشکیل شده است و تالاری در جنوب این آرامگاه قرار دارد که به عنوان موزه از آن استفاده می‌شود.

 آرامگاه باباطاهر: باباطاهر عریان یکی از شعرا و عرفای معروف قرن چهارم و پنجم هجری است. او به خاطر دوبیتی‌هایی که با لهجه‌ی لکی سروده بود شهرت دارد. بنای یادبود او در شمال غربی شهر همدان قرار دارد که از یک برج بلند تشکیل شده است که روی قاعده‌ای هشت‌ضلعی در ارتفاع ۲۵ متری از سطح زمین قرار دارد. این برج حدود ۲۵ متر ارتفاع دارد و یک گنبد هشت‌ضلعی زیبا به رنگ فیروزه‌ای دارد و سقف آن دارای کاشی‌کاری معرق زیبایی است. در محوطه‌ی داخلی آرامگاه، ۲۴ دوبیتی از باباطاهر روی ۲۴ قطعه سنگ مرمر حک شده است. این آرامگاه در سال ۱۳۴۴ با الهام از معماری قرن هفتم و هشتم هجری ساخته شد.

 تپه هگمتانه: هگمتانه نخستین پایتخت ایران باستان بود و یونانیان با نام اکباتان از آن در کتب خود یادکرده‌اند. امروزه آثار این شهر باستانی در قسمت شمالی همدان امروزی برای بازدید عموم قرار دارد. این آثار، شهری زیرزمینی با قدمت ۳ هزار سال را در خود جای‌داده‌اند که هنوز در حال کاوش است و آثار کشف شده از آن را می‌توانید در موزه‌ی هگمتانه تماشا کنید. طبق یافته‌های باستان‌شناسی این شهر از دقت و نظم خاصی در شهرسازی خود برخوردار بوده است و دارای کانال‌های آب‌رسانی پیشرفته‌ای بوده است و کف خیابان‌های آن از آجر پوشیده شده بود. در کاوش‌های اخیر، یک حصار به ارتفاع ۹ متر و دو برج عظیم کشف شده است. در بازدید از جاهای دیدنی همدان حتماً به این شهر تاریخی سر بزنید.

 مجسمه شیر سنگی: مجسمه شیر سنگی که تندیسی به شکل شیر است، در گذشته به همراه یک مجسمه‌ی دیگر مانند خود، حتی پیش از حمله‌ی اعراب، در دروازه‌ی ورودی شهر همدان قرار داشت. امروزه این مجسمه در میدان سنگ شیر قرار دارد.

 کلیسای گریگوری استفان: این کلیسا در انتهای محوطه‌ی تپه‌ی هگمتانه قرار دارد که جزء محله‌ی قدیم ارامنه‌ی همدان محسوب می‌شود و یکی از کلیساهای قدیمی ایران محسوب می‌شود.

 گنبد علویان: گنبد علویان که یکی از شاهکارهای معماری دوره‌ی سلجوقیان است در بلوار علویان همدان قرار دارد. در ابتدا علویان این گنبد را به عنوان مسجد بنا کردند و سپس سرداب آن تبدیل به مقبره‌ی خانوادگی آنها شد. خاقانی به گنبد علویان لقب گنبد سبز را داده است. این گنبد در مسیر آرامگاه باباطاهر و تپه هگمتانه قرار دارد و این سه مکان از پربازدیدترین اماکن گردشگری همدان هستند.

همدان یکی از نقاط سردسیر، باستانی و دیدنی ایران است. با مطالعه‌ی شرایط آب و هوایی، فرهنگی و تاریخی می‌توانید به تمام دانستنی‌هایی در مورد همدان که موردنیاز است، واقف شوید. به دلیل قدمت زیاد و مجاورت این منطقه با استان‌های غیر فارس، نژاد مردم همدان از تنوع زیادی برخوردار است. با این وجود، هنوز می‌توانیم فرهنگ بومی همدان را در این منطقه مشاهده کنیم. از دیگر جاهای دیدنی همدان می‌توان به موزه‌ی جنگ، برج قربان، تپه عباس‌آباد و مسجد جامع همدان اشاره کرد.